top of page

FREE MC

De strijd om Medicinale Cannabis in België te legaliseren

Wanneer men rekening houdt met de internationale wetenschappelijke literatuur over medicinale cannabis (MC), het beleid aangaande MC in andere landen of staten, de ervaringen van artsen en patiënten die MC voorschrijven of gebruiken, dan kan men het huidige Belgische beleid ten aanzien van MC slechts omschrijven als onwetenschappelijk en onmenselijk. Hierna vindt u een korte samenvatting van gegevens waarop deze boute stelling steunt.  Tegelijkertijd vormen ze de fundering om de Belgische overheid te dagvaarden omwille van haar nalatigheid om medicinale cannabis te legaliseren.

1. In 2017 publiceerde de National Academies of Sciences, Engineering and Medicine (NASEM) een rapport The Health Effects of Cannabis and Cannabinoids. The Current State of Evidence and Recommendations for Research. In hun rapport onderscheidt het NASEM vier categorieën op basis van de kwaliteit van het geleverd bewijs betreffende de therapeutische effecten van MC bij verschillende medische indicaties.

Hierna volgen de categorieën, en de respectievelijke aandoeningen die ze herbergen (1) overtuigend bewijs: chronische pijn, misselijkheid en braken als neveneffect bij chemotherapie en spasticiteit bij multiple sclerose (2) matig bewijs: slaapproblemen (3) beperkt bewijs eetlust opwekken en gewichtstoename, posttraumatische stressstoornis, angst en Gilles de la Tourette-syndroom (4) geen of te weinig bewijs: kanker, epilepsie, neurodegeneratieve aandoeningen, prikkelbare darm syndroom en verslaving.


De auteurs voorspelden dat men dit schema in de toekomst nog zou aanpassen omwille van nieuwe onderzoeksresultaten. Dat ze gelijk hebben, zien we bijvoorbeeld bij epilepsie. Deze neurologische aandoening stond ten tijde dat het NASEM haar schema publiceerde nog in de vierde en laagste categorie (geen/onvoldoende bewijs) gerangschikt. Ondertussen is Epidiolex (medicijn op basis van CBD ) in de VS door het FDA goedgekeurd en kan het bij verschillende vormen van kinderepilepsie voorgeschreven worden.

2. Ook in het VK vroeg de politiek onderzoekers om een rapport omtrent de therapeutische waarde van MC op te stellen. Dit gebeurde reeds in 2016. De All-Party Parliamentary Group on Drug Policy Reform vroeg de neuroloog professor Michael Barnes om samen met zijn dochter Jennifer, klinisch psychologe, de taak uit te voeren. U leest hun bevindingen in Cannabis: The Evidence for Medical Use. Zij vonden goede bewijzen voor de therapeutische werkzaamheid van MC bij vier medische aandoeningen; chronische pijn, misselijkheid en braken, spasticiteit en tenslotte bij angst (CBD). Daarnaast vonden ze matig bewijs voor de werkzaamheid van MC bij fybromyalgie, bepaalde symptomen bij de ziekte van Parkinson (stijfheid en tremor), post-traumatisch stressstoornis en slaapstoornissen. Een beetje maar onvoldoende bewijs vonden ze voor volgende aandoeningen: agitatie bij dementie, epilepsie, blaasdysfuncties, glaucoma en Gilles de la Tourette.Tijdens een gesprek vertelde professor Barnes me dat indien hij vandaag opnieuw een rapport voor de onderzoekscommissie zou moeten schrijven, hij epilepsie in de categorie goede bewijzen zou onderbrengen

3. Naast de literatuur kunnen we de therapeutische werkzaamheid van MC eveneens afleiden uit de MC programma’s die een groeiend aantal landen/staten (34 van de 50 staten van de VS, Canada, Israël, Nederland, Duitsland, Colombia …) aan hun bevolking aanbieden. Vaak startten ze hiermee al meer dan 15 jaar geleden. Zo legaliseerde Californië MC al in 1996, Canada in 1999 en de Nederlandse patiënt vindt MC sinds 2003 in de apotheek.


Veelal wordt MC gebruik dan bij de bovengenoemde aandoeningen aan de patiënt voorgesteld. Vreemd genoeg moet deze laatste eerst de standaardmedicatie gebruiken. Indien deze niet of onvoldoende helpt kan hij met MC starten. Omwille van medisch ethische redenen is dit bizar omdat MC meestal veel minder toxisch is dan de eerst voorgestelde standaardmedicatie. Bijgevolg is de gebruikte behandelvolgorde in strijd met het medisch ethische principe dat voorschrijft dat eerst het minst toxische product moet aangeboden worden. Voorts stelt de medische ethiek dat een goed geïnformeerde volwassen patiënt zelf zijn behandelingsmethode moet kunnen kiezen. Ook wanneer dit MC betreft! Gelukkig zien we een ontluikende nieuwe mindset (in het buitenland) binnen het artsenberoep ten aanzien van MC ontstaan. Zo zijn er inmiddels een groeiend aantal Israëlische pijnartsen, nu al 40 procent, die bij chronische pijn MC eerder voorschrijven dan de veel gevaarlijkere opioïden.


4. Op verschillende plaatsen (VS/Canada/Uruguay …) krijgt de patiënt de kans om zijn eigen MC, eventueel via mantelzorger/cannabis social club, te telen. Verschillende artsen en onderzoekers die ik sprak zijn voorstander van zogenaamde eigenteelt maar verwachten dat slechts een zeer kleine percentage van de patiënten hiervoor zal kiezen. Recentelijk legaliseerde Thailand eveneens MC. Tegelijkertijd stelde de minister van Volksgezondheid, Anutin Charnvirakul, dat de productie niet alleen in handen van erkende bedrijven komt. Zo zal de Chiang Mai’s Maejo Universiteit cursussen inrichten waar mensen leren hoe ze zelf hoogkwalitatieve cannabis voor medische doeleinden bij hen thuis kunnen telen.


Het zelf kunnen telen van MC kan enorm kostenbesparend voor de patiënt, of het departement Volksgezondheid, zijn. Toen epidiolex goedgekeurd werd door het FDA haastte de producent (GW Pharmaceuticals) om te stellen dat de kost ervan per patiënt per jaar op 32.5000 dollar zou komen. Sofie Voncken een jonge Belgische epilepsiepatiënte gebruikt eveneens MC om haar epilepsie te bekampen. Haar vader vertelde me dat dit hen per jaar wellicht enkele honderden euro’s kost. Een gigantisch verschil. Toch wordt de waarde van eigen teelt evenmin door de Belgische politiek erkend noch in overweging genomen.

Naar het advocatenbureau 


Nadat ik mijn boek schreef, was het voor mij duidelijk dat in België zeer veel patiënten, wellicht tienduizenden (misschien zelfs meer dan 100.000, professor Barnes schat dat in het VK wellicht anderhalf à twee miljoen patiënten) baat zouden hebben bij medicinaal cannabisgebruik. Maar in België kunnen patiënten niet op een gereguleerde manier, via de apotheek of eigenteelt, aan MC geraken. Bovendien worden ze door de rest van de samenleving vaak gestigmatiseerd en riskeren politionele en strafrechtelijke vervolging wanneer ze MC gebruiken. Omwille van deze evidente onrechtvaardigheid was ik ten zeerste verontwaardigd en begon ik na te denken hoe ik deze situatie kon veranderen.

In 2001 diende de toenmalige minister van Volksgezondheid, Magda Aelvoet een Koninklijk Besluit in waardoor ze het voor patiënten met verschillende aandoeningen, waaronder pijn en nausea en braken ten gevolge van chemotherapie, mogelijk maakte om zich met cannabisproducten te laten behandelen. Maar in de praktijk bracht dit KB geen zoden aan de dijk. Gezien deze voorgeschiedenis had ik weinig vertrouwen noch hoop in de politiek en  bleef er voor mij maar één manier over om de huidige impasse te doorbreken, de rechterlijke macht inschakelen. Door dit te doen roep ik niet alleen de huidige minister van Volksgezondheid ter verantwoording, maar heel het politieke beleid omtrent MC van de afgelopen achttien jaar.

Volgens de advocaten van het advocatenkantoor van Walter Van Steenbrugge is het mogelijk om de Belgische overheid in gebreke te stellen omwille van het niet legaliseren van cannabis voor medische doeleinden. En dit omdat de huidige situatie een schending vormt van het fundamenteel mensenrecht op bescherming van de gezondheid, het recht op gezondheidszorg als onderdeel van het recht op het leiden van een menswaardig bestaan en van het recht op leven. Dit recht wordt door verschillende internationale verdragen (het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, Internationaal Verdrag inzake de Economische, Sociale en Culturele Rechten) en de Belgische Grondwet (art. 23, lid 2°) gewaarborgd.


Omdat ik zelf geen medicinale cannabisgebruiker ben, raadde het advocatenkantoor me aan om patiënten met een voorschrift voor MC te zoeken die hun medewerking aan de rechtszaak wilden verlenen. Dit zijn volwaardige eisers omdat zij over een artsenattest beschikken waarin staat dat ze voor hun chronische aandoening MC dienen te gebruiken. Gezien het onmogelijk is voor deze groep mensen om MC langs een gereguleerde weg in België te bekomen, klagen ze de Belgische overheid als veroorzaker van deze situatie aan. Het was niet zo makkelijk om patiënten met een attest te vinden. En niet al degenen die ik vond wilden, voor uiteenlopende redenen, meewerken aan de rechtszaak. Uiteindelijk vond ik een twaalftal bereidwillige patiënten. 


De eisen


Met bovengenoemde ingebrekestelling vragen de eisers aan de Belgische overheid om dringend het nodige te doen voor de algemene legalisering van het cannabisgebruik voor medicinale doeleinden. Daarnaast moet zo snel mogelijk MC in de Belgische apotheek, op artsenvoorschrift, verkrijgbaar zijn. Dit zou bijvoorbeeld kunnen via import uit Nederland, Canada of Israël. Middels tussenkomst van het RIZIV kan de Belgische Overheid er voor zorgen dat medicinale cannabis betaalbaar blijft.


Verder vragen ze dat patiënten met een voorschrift voor medicinale cannabis niet langer door politie en justitie vervolgd worden en de toelating voor deze patiënten om zelf cannabisplanten te telen, eventueel met de hulp van een mantelzorger of een cannabis social club.


De eisersgroep wil eveneens een aanpassing van het lessenpakket voor de studenten geneeskunde. Momenteel krijgen geneeskundestudenten te weinig de inzichten van de therapeutische effecten van MC op de universiteit gedoceerd. In het verlengde hiervan vragen ze, naar analogie met andere landen, de opstelling van een lijst met indicaties waarvoor het gebruik van MC succesvol kan zijn en mag worden voorgeschreven door de huisarts.


De Belgische overheid liet door een schrijven van de minister van Volksgezondheid reeds in mei 2019 weten dat de ingebrekestelling, waarvan u hierboven de eisen las, “iedere grond mist”. Vanzelfsprekend is dit niet onze mening en werkt het advocatenteam momenteel aan het opstellen van een officiële dagvaarding.


Het ontstaan van FREE MC


De kost voor een proces werd door het advocatenbureau geschat op 12.500 à 15.000 euro. Dit laatste bedrag is geplafonneerd! Gezien de verbetering van het beleid ten aanzien van de legalisering en distributie van MC onder het algemeen belang van de Belgische Volksgezondheid valt, startte ik een crowdfunding FREE MC, op om de advocaatkosten democratisch te verdelen. Ondertussen bracht deze reeds 10.029 euro op. Doch heeft FREE MC nog meer fondsen nodig. U kan een gift doen via de VZW WeAreSofie BE87 1030 60957494 of op BE46 9730 8932 7536. Gelieve telkens FREE MC te vermelden!



FREE MC: Welkom
bottom of page